اختلالات خواب شیوع گسترده‌ای در سالمندان دارد و باعث می شود تا فرد سالمند نتوانند نیاز روزانه خود به خواب را برطرف نماید. میزان خوابی که یک فرد نیاز دارد از نوزادی تا بزرگسالی کاهش یابد، اما این روند در حدود ۶۰ سالگی متوقف می شود. توصیه می شود که افراد بالای ۶۵ سال باید هفت تا هشت ساعت در طول شب بخوابند.
با افزایش سن، الگوهای خواب و عادات تغییر می کند.در نتیجه منجر به
تغییر برنامه خواب:
با بالا رفتن سن افراد، ریتم شبانه روزی بدن کمی تغییر می کند، به این معنی که همه چیز کمی زودتر رخ می دهد (phase advance). این افراد مسن شب ها زودتر احساس خواب می کنند و صبح نیز زودتر از خواب بیدار می شوند.
بیدار شدن در شب
افراد مسن زمان بیشتری را در مراحل اولیه و سبک تر خواب و زمان کمتری را در مراحل عمیق‌تر می‌گذرانند. این تغییرات ممکن است باعث شود افراد مسن بیشتر در طول شب از خواب بیدار شوند و در نتیجه، خواب پراکنده تر و ناآرام تری داشته باشند.
سازگاری دیرتر با تغییرات برنامه خواب
برای افراد سالمند سازگاری با تغییرات ریتم شبانه روزی مانند آنچه هنگام تغییر فصل یا سفر رخ می دهد، دشوار تر است.
مجموع این عوامل منجر میشود تا مشکلات زیر در سالمندان به وفور دیده شود:
- ناتوانی در به خواب رفتن
- کم بودن مجموع ساعات خواب
- بیدار شدن های مکرر در طول شب و اوایل صبح
- کاهش کلی کیفیت خواب
به طور کلی مشکلات بی خوابی ۳ نوع دارند:
• نوع اول مشکلات بی خوابی گذرا که در آن فرد به مدت کوتاهی، مثلا چند شب، با بی خوابی روبرو میشود. اغلب مواقع دلیل این مشکل چیزهای گذرایی مثل استرس یک اتفاق و… است.
• نوع دوم با اسم بی خوابی حاد شناخته میشود که مدت آن کم‌تر از ۳ الی ۴ هفته است.
• در نهایت هم بی خوابی مزمن وجود دارد که بیشتر از ۳/۴ هفته به طول انجامیده باشد.
از طرفی دلایلی مانند:
داروها
۱. محرک‌های سیستم عصبی مرکزی مثل سمپاتومیمتیک‌ها، کافئین، نیکوتین، ضد افسردگی، آمفتامین‌ها، افدرین، فنیل پروپانولامین فنی توئین.
۲. داروی‌های ضد افسردگی مثل بوپروپیون، مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین، ونلافاکسین
۳. داروهای ضد پارکینسون مثل لوودوپا
۴. داروهای ضد احتقان مثل سودوافدرین
۵. Bronchodilatorsها مثل theophylline
۶. داروهای قلبی عروقی مثل B-blockers و diuretics
۷. داروهای ضد فشار خون مثل clonidine و methyldopa و corticosteroids
۸. Histamines ها و مسدودکننده‌های H2 مثل cimetidine
۹. آنتی کولینرژیک‌ها
۱۰. داروهای گیاهی
۱۱. ملین محرک برای درمان یبوست
بیماری های جسمانی
بیماری پارکینسون
بیماری آلزایمر
درد مزمن مانند درد آرتریت
بیماری قلب و عروقی
مشکلات عصبی
بیماری های گوارشی
بیماری های ریوی یا تنفسی
کنترل ضعیف مثانه
اپنه انسدادی
دیابت
اختلالات خواب زمینه ای ( اختلالات اولیه)
بی خوابی یا مشکل در به خواب رفتن، خواب ماندن یا خواب بی قرار
آپنه خواب، یا وقفه های کوتاه در تنفس در طول خواب
سندرم پای بیقرار (RLS)، یا نیاز شدید به حرکت دادن پاها در طول خواب
اختلال حرکت دوره ای اندام یا حرکت غیرارادی اندام ها در طول خواب
اختلالات خواب ریتم شبانه روزی یا اختلال در چرخه خواب و
بیداری
اختلال رفتار خواب REM(RBD)
اختلال رفتاری REM یا نمایش واضح رویاها در طول خواب
اشتباهات رفتاری
مشکلات محیطی
۱. وجود صدای زیاد در محل خواب،
۲. وجود نور زیاد و آزاردهنده در محل خواب،
۳. کاهش یا افزایش دمای شدید در محل خواب،
تخت خواب نامناسب یکی از مسائل مهمی که احتمالا در سالمندان ایرانی بسیار رایج است، اشتباهات رفتاری است که منجر به بی خوابی میشود. در ادامه و با توضیح آنها بهتر متوجه منظورم می‌شوید:
۱. داشتن چرت روزانه که ساعات خواب داخلی بدن را برهم ریخته و باعث شب‌بیداری میشود،
۲. زود به رخت خواب رفتن که باعث میشود بدن نسبت به رخت خواب به عنوان جایی برای آرامش، بی‌تفاوت شود،
۳. استفاده از تخت خواب برای فعالیت‌های دیگری مثل کتاب خواندن،
۴. خوردن وعده‌های غذایی سنگین،
۵. ورزش نکردن،
۶. سبک زندگی بی‌تحرک.
بدتر شدن خواب فرد شود.
نداشتن خواب کافی و موثر می‌تواند زمینه ساز مشکلات سلامتی جدی شود بعضی از مشکلات عبارتند از
چاقی
بیماری های قلبی عروقی
زوال عقل
دیابت
فشار خون بالا
کاهش سطح ایمنی بدن
درد های مزمن
بیماری های گوارشی
کنترل ضعیف مثانه
شایان ذکر است هرچند که الگوی خواب با افزایش سن تغییر پیدا می کند ولیکن خواب آشفته/ بیدار شدن با خستگی/ خواب آلوده بودن در طول روز بخش طبیعی از یک سالمندی نرمال نیست
جدید ترین مقالات ما را بخوانید
ساعات کاری ما
شنبه تا چهارشنبه
۱۷ الی ۲۱
موقعیت مطب در نقشه نشان
,
>
تصاویر مطب دکتر محمودی
